Lễ hội Bà Thu Bồn – Nét đẹp tâm linh gắn liền với người Quảng Nam

Lễ hội Bà Thu Bồn được xem như một nét văn hóa tâm linh độc đáo, chan chứa bao đời tín ngưỡng của người dân xứ Quảng. Mỗi năm, khi tiếng trống hội vang lên bên dòng Thu Bồn xanh biếc, người người lại nô nức tụ về, tay dâng lễ, lòng dạt dào thành kính. Không chỉ là dịp tri ân vị nữ thần phù trợ sông nước, lễ hội còn là nơi kết nối cộng đồng, gắn kết tinh thần đoàn kết và lòng biết ơn đất trời. Cùng Lalago khám phá, bạn sẽ được sống trọn vẹn trong không gian đậm đà bản sắc.

1. Đôi nét về lễ hội Bà Thu Bồn Quảng Nam

Lễ hội Bà Thu Bồn là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời và đậm đà bản sắc của người dân Quảng Nam. Từ bao đời nay, lễ hội là dịp để người dân tỏ lòng thành kính tri ân nữ thần Bà Thu Bồn – vị thần được xem là người bảo hộ cho nghề sông nước, phù hộ mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Đây còn là cơ hội gắn kết cộng đồng, lan tỏa tinh thần đoàn kết và lòng biết ơn với thiên nhiên.

Vào dịp lễ, cả vùng sông nước như bừng tỉnh, nhộn nhịp trong tiếng trống chiêng, sắc cờ hoa rực rỡ và những điệu múa dân gian uyển chuyển. Dòng sông Thu Bồn khi ấy không chỉ là dòng chảy nuôi dưỡng sự sống, mà trở thành sân khấu khổng lồ cho các nghi lễ rước thần, đua thuyền, dâng hương và nhiều trò diễn truyền thống. Người dân mặc áo dài, khăn đóng, tay cầm lễ vật, lòng đầy thành tâm cầu mong một năm mới bình an, no đủ.

Lễ hội Bà Thu Bồn rộn ràng sắc màu tâm linh xứ Quảng.

2. Truyền thuyết và nguồn gốc lễ hội Bà Thu Bồn

Truyền thuyết về lễ hội Bà Thu Bồn chứa đựng những chi tiết kỳ bí và nhân văn. Tương truyền, Bà Thu Bồn vốn là con gái của một gia đình bá hộ giàu có trong làng. Ngay từ thuở lọt lòng, bà đã mang vẻ đẹp đặc biệt với nụ cười hiền hậu, mái tóc đen dài óng ả, tỏa ra thần thái an yên khiến ai nhìn cũng cảm mến. Điều kỳ diệu nhất là, từ lúc chỉ mới 5 tuổi, bà đã bộc lộ tài năng y thuật thiên bẩm, cứu chữa cho biết bao người mắc bệnh hiểm nghèo mà không hề đòi hỏi báo đáp.

Cảm nhận hồn quê xứ Quảng qua lễ hội Bà Thu Bồn

Cả cuộc đời bà dành trọn cho việc cứu người, đem y học giúp đời, xoa dịu nỗi đau, gieo niềm tin yêu khắp xóm làng. Đến năm 50 tuổi, người dân tôn vinh bà là Đức Bà Hằng Cứu Thế, xem bà như hiện thân của lòng từ bi và phép màu. Vào đúng giờ Ngọ ngày 12 tháng 2 âm lịch, bà “nhập Bồng lai”, rời bỏ trần thế. Theo di nguyện, lễ tẩm liệm bà chỉ dùng hoa cỏ, không sử dụng bất cứ vật phẩm sang trọng nào.

Điều kỳ diệu xảy ra sau 7 ngày 7 đêm: khi mọi người mở quan tài, chỉ thấy đầy hoa sứ trắng tinh khôi, thân xác bà cùng các loại lá cỏ tẩm liệm đã hoàn toàn biến mất. Từ đó, người dân tin rằng bà đã hóa thân thành thần, luôn hiện linh trên sông Thu Bồn, phù hộ mưa thuận gió hòa, giúp dân làng vượt qua thiên tai, lũ lụt, mang đến mùa màng bội thu và cuộc sống bình an. Do vậy, ý nghĩa của lễ hội Bà Thu Bồn chính là tưởng nhớ, tri ân và cầu mong bình an, no đủ cho cả cộng đồng.

Dâng hương cầu an, gửi gắm ước vọng năm mới an lành

3. Phần lễ trong lễ hội Bà Thu Bồn có gì đặc biệt?

Phần lễ trong lễ hội Bà Thu Bồn chính là “trái tim” chứa đựng tinh thần tín ngưỡng sâu đậm và lòng thành kính của người dân xứ Quảng. Mỗi nghi thức, mỗi bước đi trong lễ đều mang ý nghĩa cầu an, cầu mùa và thể hiện sự gắn kết cộng đồng. Phần lễ được chia thành ba phần chính: lễ rước sắc, lễ rước nước và lễ đại tế.

Rực rỡ cờ hoa, lễ rước sắc mang đậm sắc thái linh thiêng

Lễ rước sắc thường diễn ra vào ngày 11/2 âm lịch, mở đầu không khí thiêng liêng của lễ hội. Đoàn rước được tổ chức rất trang trọng, bao gồm chín nhóm: từ đội múa lân, cờ đại, cờ ngũ sắc, kiệu rước Sắc phong, nhạc cổ, trống chiêng cho đến lính hộ tống, đội hình phụ nữ trong trang phục truyền thống và các bô lão uy nghiêm. Mỗi bước chân, mỗi hồi chiêng trống đều dồn dập khí thế, như mời gọi bà về chứng giám tấm lòng thành của dân làng.

Sáng ngày 12/2, lễ rước nước diễn ra với nguồn nước tinh khiết được lấy từ thượng nguồn sông Thu Bồn. Đoàn rước mang nước về dinh Bà, tượng trưng cho sự tinh khiết, dồi dào và phúc lộc mà bà ban phát. Cuối cùng, lễ đại tế tại Dinh Bà là nghi thức quan trọng nhất, nơi mọi tâm nguyện được gửi gắm. Trong lễ này, nước từ sông Thu Bồn được dùng để tẩy uế và dâng cúng.

Khoảnh khắc sum vầy và gắn bó cộng đồng trong lễ hội Bà Thu Bồn

4. Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội Bà Thu Bồn

Lễ hội Bà Thu Bồn ngày mấy? Lễ hội thường được tổ chức long trọng tại các xã, huyện ven sông Thu Bồn, Hội An, Quảng Nam. Thời gian diễn ra vào ngày 11 và 12 tháng 2 âm lịch hằng năm. Đây là dịp để người dân địa phương cùng du khách thập phương tề tựu, dâng lễ, cầu an và hòa mình vào không gian văn hóa tâm linh đặc sắc của xứ Quảng.

Thời gian lễ hội diễn ra vào ngày 11 và 12 tháng 2 âm lịch

5. Kinh nghiệm đi lễ hội Bà Thu Bồn cho người mới

Nếu bạn lần đầu tham gia lễ hội Bà Thu Bồn, hãy chuẩn bị kỹ lưỡng để có một trải nghiệm trọn vẹn và ý nghĩa. Một số điều cần lưu ý mà Lalago liệt kê sau đây:

• Trước tiên, nên tìm hiểu trước lịch trình cụ thể của lễ hội, vì phần lễ và phần hội thường diễn ra liên tục và rất đông người tham gia.
• Trang phục khi đi lễ cần gọn gàng, kín đáo và lịch sự để thể hiện sự thành kính với thần linh cũng như tôn trọng không gian văn hóa của người dân địa phương.
• Khi tham gia các nghi thức rước sắc, rước nước hoặc lễ đại tế, bạn nên giữ trật tự, đi theo đoàn, không chen lấn xô đẩy. Nếu muốn ghi lại khoảnh khắc, hãy xin phép và tránh chụp ảnh quá gần các nghi lễ chính.
• Ngoài ra, bạn nên chuẩn bị sẵn tiền lẻ để dâng hương, lễ vật và phòng khi mua các món đặc sản hoặc đồ lưu niệm.
• Vì lễ hội diễn ra vào tháng 2 âm lịch, thời tiết ở Quảng Nam khá dễ chịu, tuy nhiên bạn vẫn nên mang theo mũ, nước uống và kem chống nắng nếu tham gia rước lễ ngoài trời.

Hãy ăn mặc lịch sự, giữ trật tự khi đến tham gia lễ hội

Lễ hội Bà Thu Bồn không chỉ là dịp để người dân xứ Quảng bày tỏ lòng thành kính với vị nữ thần bảo hộ sông nước, mà còn là cơ hội để du khách hòa mình vào không gian văn hóa đậm đà bản sắc. Mỗi bước chân về đây như mang theo sự thành tâm, tìm về những giá trị xưa cũ và cảm nhận rõ nhịp sống an yên, đoàn kết của vùng đất Quảng Nam. Du khách trước khi tới khám phá lễ hội hãy nhớ đặt phòng qua Lalago để có chốn nghỉ dưỡng tiện nghi nhé.