Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành – Nét đẹp tâm linh và văn hóa truyền thống

13/05/2025
Lượt xem: 30

Nhắc đến Vũng Tàu, người ta thường nghĩ ngay đến biển xanh, cát trắng, nắng vàng… nhưng ít ai biết rằng, nơi đây còn có một “dòng chảy” văn hóa tâm linh đặc sắc – Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành. Cứ vào những ngày đầu năm, khi tiếng trống hội vang vọng khắp phố, dòng ...

Mục lục

Nhắc đến Vũng Tàu, người ta thường nghĩ ngay đến biển xanh, cát trắng, nắng vàng… nhưng ít ai biết rằng, nơi đây còn có một “dòng chảy” văn hóa tâm linh đặc sắc – Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành. Cứ vào những ngày đầu năm, khi tiếng trống hội vang vọng khắp phố, dòng người lại nô nức đổ về Miếu Bà, không chỉ để chiêm bái cầu an mà còn để hòa mình vào không gian linh thiêng, giàu ý nghĩa. Bài viết sau đây của Lalago sẽ chia sẻ cho du khách về lễ hội này nhé.

1. Giới thiệu về lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Giữa nhịp sống hiện đại sôi động của phố biển Vũng Tàu, vẫn có một khoảnh khắc trong năm mà cả không gian như chậm lại, nhường chỗ cho sự trang nghiêm, thành kính — đó chính là khi lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành diễn ra. Không chỉ là một sự kiện văn hóa thường niên, lễ hội này còn là nơi hội tụ những giá trị tâm linh sâu sắc và niềm tin thiêng liêng.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Trải nghiệm lễ hội Miếu Bà, đậm chất văn hóa

Ngôi miếu thờ Ngũ Hành Nương Nương — năm vị nữ thần đại diện cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mỗi vị là hiện thân của sự che chở, độ trì cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, và mang lại ấm no, hạnh phúc cho dân làng. Vào những ngày diễn ra lễ hội, khắp các con đường dẫn vào Miếu Bà đều rực rỡ cờ hoa, không khí náo nhiệt mà vẫn giữ được sự trang nghiêm đặc trưng.

Không chỉ là nơi gửi gắm tâm linh, lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành còn là dịp để gắn kết cộng đồng, khơi gợi niềm tự hào về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của người Việt. Đây là không gian mà văn hóa dân gian, tín ngưỡng và đời sống cộng đồng giao hòa, tạo nên một nét đẹp độc đáo, bền vững với thời gian.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành đậm sắc màu tâm linh

2. Lịch sử và nguồn gốc lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Ngược dòng thời gian trở về năm Nhâm Thìn 1832, Miếu Bà Ngũ Hành được người dân địa phương xây dựng để tỏ lòng tôn kính với các vị thần cai quản Ngũ Hành. Đây là những thế lực siêu nhiên được tin rằng có thể phù trợ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, tai qua nạn khỏi và bảo vệ ngư dân trên những chuyến ra khơi đầy sóng gió.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Nguồn gốc linh thiêng lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Chỉ sau hơn 10 năm, Miếu Bà Ngũ Hành đã được vua Thiệu Trị sắc phong 4 đạo sắc với danh xưng tôn kính Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi Thượng Đẳng Thần. Đến năm Canh Tuất 1850, vua Tự Đức tiếp tục ban thêm 2 đạo sắc phong cho hai vị thần là Thiên Y A Na Thần Nữ Thượng Đẳng Thần và Thủy Long Thần Nữ Thượng Đẳng Thần.

Theo quan niệm phương Đông, vũ trụ và vạn vật đều do 5 yếu tố cấu thành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Vì thế, Miếu Bà được xem là nơi thờ phụng những vị thần có sức mạnh chi phối sự vận hành cân bằng của thiên nhiên và đời sống con người. Từ những giá trị ấy, lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành trở thành một nghi lễ quan trọng của thành phố biển.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Miếu Bà Ngũ Hành — Cội nguồn lễ hội truyền thống

3. Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành là một trong những lễ hội tâm linh độc đáo bậc nhất của người dân Vũng Tàu, chỉ diễn ra duy nhất mỗi năm vào ba ngày: 16, 17 và 18 tháng 10 âm lịch. Vào dịp này, hàng ngàn người dân địa phương cùng du khách thập phương nô nức đổ về để dâng hương, cầu nguyện bình an, mưa thuận gió hòa và mong một mùa biển bội thu.

Lễ hội sẽ được tổ chức chính là Hòn Bà, nằm ngay tại khu vực Bãi Sau, Thành phố Vũng Tàu. Vào những ngày nước rút, con đường đá tự nhiên hiện ra nối liền đất liền với đảo, tạo nên khung cảnh kỳ diệu, linh thiêng và đầy cảm xúc cho mỗi bước chân hành hương về với Miếu Bà.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Vũng Tàu rộn ràng lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành tháng 10

4. Các nghi thức và hoạt động trong lễ hội

Mỗi dịp Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành diễn ra, không khí tại Vũng Tàu lại trở nên rộn ràng, náo nhiệt nhưng vẫn giữ trọn nét trang nghiêm, thành kính. Đây không chỉ là dịp để người dân địa phương thể hiện lòng biết ơn, tri ân các vị thần linh đã phù hộ cho cuộc sống an lành, mà còn là khoảnh khắc gắn kết cộng đồng qua những nghi lễ truyền thống thiêng liêng.

4.1. Nghi thức chính trong lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Vào sáng sớm ngày 16/10 âm lịch, lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành chính thức bắt đầu bằng nghi thức trang trọng mang tên lễ nghinh Bà. Khoảng 6 giờ sáng, đoàn rước gồm những bậc cao niên, người chủ lễ, học trò lễ, dân làng cùng kiệu thỉnh, bàn hương án với lễ vật xuất phát từ Miếu Ngũ Hành ra Miếu Hòn Bà để nghinh thỉnh Bà về an vị.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Lễ hội Miếu Bà – Nghi thức linh thiêng độc đáo

Điểm thú vị ở lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành là đoàn rước không đi bằng ghe hay thuyền, mà di chuyển hoàn toàn bằng đường bộ. Sau khi làm lễ tại Miếu Hòn Bà, đoàn người sẽ rước Bà qua con đường ven biển Thùy Vân, rồi tiếp tục đi qua đường Phan Chu Trinh, rẽ sang Hoàng Hoa Thám và kết thúc hành trình tại khu đình Thắng Tam.

Khi Bà được nghinh về miếu, ngay sau đó là nghi thức tưởng nhớ tiền hiền và hậu hiền – những người có công khai khẩn, lập làng. Khoảng từ 8 giờ đến 8 giờ 30 sáng, nghi lễ này diễn ra trong không khí thành kính, trang nghiêm, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người dân đối với tổ tiên và các bậc tiền nhân.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Lễ dâng hương trang trọng ở Miếu Bà Ngũ Hành

Đúng vào 12 giờ trưa, lễ cúng Ngũ Hành bắt đầu được cử hành. Mở đầu, tiếng chiêng trống vang lên ba hồi giòn giã, tiếp đó, 8 học trò lễ và 6 đào thài đồng loạt tiến vào miếu, thực hiện nghi thức dâng lễ. Trước bàn thờ Ngũ Hành, 4 người phụ nữ quỳ ngay ngắn, sẵn sàng phụ tế cho nghi lễ. Khi nghi lễ kết thúc, mọi người tham dự lần lượt dâng hương, thành tâm bày tỏ nguyện vọng.

4.2. Hoạt động văn hóa – giải trí trong lễ hội

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành tại Vũng Tàu còn thu hút du khách bởi những hoạt động văn hóa – giải trí đậm chất truyền thống. Nổi bật nhất chính là những buổi biểu diễn hát bội. Các vở tuồng quen thuộc như Sở Văn cứu giá, lễ tôn soái Dương Kim Huệ thường được tái hiện sống động trên sân khấu, mang đến cho người xem cảm giác hoài niệm và tự hào.

Vào buổi chiều ngày đầu tiên của lễ hội, lễ đại bội và lễ trình tuồng được tổ chức vào lúc 3 giờ, tạo nên không gian vừa linh thiêng vừa sôi động. Ngoài ra, du khách còn có dịp thưởng thức các tiết mục bóng rỗi, múa mâm vàng, mâm bạc dâng Bà — những điệu múa uyển chuyển, khéo léo, thể hiện lòng thành kính của con người dâng lên các vị thần linh, cầu mong phước lành, bình an cho gia đạo.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Hoạt động hát bội trong lễ hội

5. Ý nghĩa tâm linh và văn hóa của lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Lễ hội không chỉ là một sự kiện tín ngưỡng quan trọng của người dân Vũng Tàu mà còn là một biểu tượng văn hóa truyền thống giàu bản sắc. Trải qua bao thế hệ, lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành đã trở thành dịp để con cháu tưởng nhớ, tri ân các bậc tiền nhân, những vị thần linh cai quản ngũ hành – Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.

Với người dân Vũng Tàu, lễ hội là nơi gửi gắm niềm tin, mong cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, tôm cá đầy khoang. Bên cạnh đó, những nghi lễ truyền thống, điệu múa bóng rỗi, hát bội hay các tiết mục dâng hương, dâng lễ cũng chính là cách thể hiện sự gắn bó giữa con người với đất trời, thể hiện lòng tôn kính với thần linh.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Ý nghĩa linh thiêng của lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành ở Vũng Tàu

6. Kinh nghiệm tham gia lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Để có một chuyến tham gia lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành trọn vẹn và ý nghĩa, Lalago khuyên bạn nên bỏ túi một vài kinh nghiệm nho nhỏ:

  • Chọn thời gian hợp lý: Lễ hội chỉ tổ chức vào ngày 16, 17, 18 tháng 10 âm lịch hằng năm, nên bạn hãy sắp xếp lịch trình từ sớm để không bỏ lỡ.
  • Chuẩn bị trang phục lịch sự: Khi vào miếu tham dự lễ cúng, nên mặc đồ kín đáo, gọn gàng để thể hiện sự tôn kính với thần linh.
  • Tham gia nghi thức đúng giờ: Nếu muốn chứng kiến trọn vẹn lễ nghinh Bà và các nghi thức quan trọng, bạn nên có mặt từ sáng sớm ngày 16.
  • Tôn trọng không gian linh thiêng: Giữ trật tự, không chen lấn, xô đẩy, không xả rác bừa bãi, và hạn chế chụp ảnh trong lúc hành lễ.
Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Bỏ túi kinh nghiệm du hí lễ hội Miếu Bà

7. Những địa điểm tham quan gần Miếu Bà Ngũ Hành

Tham quan Miếu Bà Ngũ Hành ở Vũng Tàu, bạn cũng có thể kết hợp khám phá những địa điểm nổi bật gần đó:

Bãi Sau (Bãi Thùy Vân): Với bãi biển dài, cát mịn và làn nước trong xanh, đây là địa điểm lý tưởng để tắm biển, dạo chơi và thưởng thức hải sản tươi ngon.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Bãi Sau Vũng Tàu: Biển xanh cát trắng ngay cạnh Miếu Bà

Chợ Xóm Lưới: Nơi tập trung các loại hải sản tươi sống, bạn có thể thưởng thức những món ăn đặc sản của Vũng Tàu.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Chợ Xóm Lưới – Thiên đường hải sản tươi sống Vũng Tàu

Ngọn Hải Đăng Vũng Tàu: Ngọn hải đăng cổ kính, xây dựng từ năm 1862, cho bạn cơ hội chiêm ngưỡng toàn cảnh thành phố và biển cả.

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành

Chinh phục Ngọn Hải Đăng để ngắm toàn cảnh Vũng Tàu từ trên cao

Lễ hội Miếu Bà Ngũ Hành Vũng Tàu là dịp lý tưởng để hòa mình vào không gian tâm linh và văn hóa đặc sắc của thành phố biển. Từ những nghi thức cúng tế đến các hoạt động vui chơi giải trí, bạn sẽ có những trải nghiệm không thể quên. Hãy liên hệ với Lalago ngay hôm nay để được tư vấn và đặt phòng, giúp chuyến đi của bạn trở nên hoàn hảo.

Về tác giả

Thu Thảo

Facebook
zalo