Khi nhắc đến Bình Định, Lalago không chỉ nhớ đến những bờ biển dài thơ mộng, mà còn nghĩ ngay đến vùng đất lịch sử hào hùng, nơi sản sinh ra những vị anh hùng kiệt xuất. Trong số đó, bảo tàng Quang Trung nổi bật như một biểu tượng văn hóa, một viên ngọc quý trên bản đồ ...
Khi nhắc đến Bình Định, Lalago không chỉ nhớ đến những bờ biển dài thơ mộng, mà còn nghĩ ngay đến vùng đất lịch sử hào hùng, nơi sản sinh ra những vị anh hùng kiệt xuất. Trong số đó, bảo tàng Quang Trung nổi bật như một biểu tượng văn hóa, một viên ngọc quý trên bản đồ du lịch Bình Định, nơi lưu giữ trọn vẹn những ký ức về cuộc khởi nghĩa Tây Sơn lừng lẫy và vị hoàng đế vĩ đại Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Tọa lạc tại thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, bảo tàng Quang Trung cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 45km về phía Tây Bắc. Vị trí đắc địa này không chỉ thuận tiện cho du khách di chuyển mà còn mang một ý nghĩa lịch sử sâu sắc, bởi quần thể bảo tàng được xây dựng ngay trên chính nền đất cũ của ngôi nhà và vườn nhà của ba anh em Tây Sơn: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, và Nguyễn Lữ.
Nơi đây không chỉ là một kho tàng hiện vật mà còn là một trung tâm văn hóa sống động. Thông qua các hiện vật, không gian trưng bày và những màn biểu diễn nghệ thuật, bảo tàng đã tái hiện lại một giai đoạn lịch sử đầy hào hùng, từ khi cuộc khởi nghĩa nhen nhóm, phát triển thành một phong trào rộng lớn, cho đến khi đạt đến đỉnh cao với những chiến công vang dội. Mọi thứ tại đây đều góp phần gìn giữ và truyền bá tinh thần thượng võ, ý chí quật cường của người Bình Định nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung.
Kiến trúc bên ngoài Bảo tàng Quang Trung
Để hiểu hết tầm vóc của quần thể di tích này, chúng ta cần tìm hiểu về lịch sử hình thành bảo tàng Quang Trung. Công trình được khởi công xây dựng vào năm 1978 và chính thức khánh thành vào năm 1979, ngay tại nơi ba anh em Tây Sơn sinh ra và lớn lên. Sau hơn 40 năm phát triển, bảo tàng Quang Trung đã không ngừng được trùng tu, mở rộng, trở thành một quần thể di tích văn hóa – lịch sử quy mô, trang nghiêm và bề thế như ngày nay.
Giá trị tinh thần của bảo tàng là vô cùng to lớn. Mỗi viên gạch, mỗi hiện vật tại đây đều là những biểu tượng gắn liền với người anh hùng áo vải. Đứng trước những hiện vật cổ xưa, du khách không chỉ chiêm ngưỡng những di tích của quá khứ mà còn cảm nhận được hơi thở của lịch sử, tinh thần bất khuất của dân tộc. Ý nghĩa của bảo tàng Quang Trung không chỉ nằm ở việc trưng bày di vật, mà còn ở khả năng khơi gợi lòng tự hào dân tộc, nhắc nhở thế hệ mai sau về một thời kỳ vàng son trong lịch sử chống ngoại xâm. Đây là minh chứng hùng hồn cho câu nói “quê hương đất võ, trời văn” của Bình Định.
Bên trong bảo tàng với các hiện vật và khu trưng bày
Bảo tàng Quang Trung nằm trên trục đường giao thông chính nên việc di chuyển rất thuận tiện. Dưới đây là các phương án phổ biến nhất để bạn tham khảo:
Bản đồ chỉ đường từ Quy Nhơn đến Bảo tàng Quang Trung
Bên trong bảo tàng Quang Trung là một không gian trưng bày hiện vật vô cùng phong phú và có hệ thống. Kiến trúc của bảo tàng được thiết kế theo phong cách truyền thống với mái ngói đỏ cong vút, cột gỗ, chạm khắc tinh xảo, gợi nhớ đến những công trình kiến trúc thời Tây Sơn. Khu trưng bày chính có 9 gian phòng, giới thiệu hơn 11.000 hiện vật quý giá.
Các hiện vật được sắp xếp theo từng chủ đề và mốc thời gian lịch sử, giúp du khách dễ dàng theo dõi dòng chảy của cuộc khởi nghĩa: từ những công cụ lao động, vũ khí thô sơ ban đầu, đến những bản đồ quân sự, trang phục của nghĩa quân, hay các sắc lệnh, tài liệu quý giá. Đặc biệt, có những mô hình sa bàn tái hiện lại những trận đánh lịch sử, mang lại trải nghiệm trực quan và sinh động.
Hiện vật thời Tây Sơn trưng bày bên trong bảo tàng
Một điểm nhấn không thể bỏ qua tại bảo tàng Quang Trung là màn biểu diễn nhạc võ Tây Sơn đặc sắc. Đây không chỉ là một tiết mục giải trí mà còn là một di sản văn hóa phi vật thể của Bình Định. Trên nền nhạc trống trận hào hùng và cồng chiêng vang dội, các võ sĩ sẽ trình diễn những bài võ cổ truyền, sử dụng các loại binh khí như kiếm, côn, đao…
Tiếng trống trận Tây Sơn có một sức mạnh đặc biệt, với những nhịp điệu dồn dập, mạnh mẽ, truyền tải khí thế chiến đấu hừng hực của quân Tây Sơn khi ra trận. Màn biểu diễn này không chỉ thể hiện tinh hoa của võ thuật Bình Định mà còn giúp du khách cảm nhận được sự oai hùng, uy dũng của đội quân bách chiến bách thắng dưới thời vua Quang Trung.
Biểu diễn võ thuật Tây Sơn
Trong khuôn viên bảo tàng là Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt, một công trình linh thiêng, trang nghiêm. Đây là nơi thờ tự và tưởng nhớ ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ. Du khách có thể dâng hương, bày tỏ lòng thành kính và biết ơn đối với công lao của các vị anh hùng đã cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp thống nhất đất nước.
Tại đây, bạn cũng có thể lắng nghe các thuyết minh viên kể lại những câu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp của vua Quang Trung, đặc biệt là chiến công thần tốc đại phá quân Thanh vào mùa xuân năm Kỷ Dậu 1789. Những câu chuyện được kể một cách sống động, giúp du khách hiểu sâu sắc hơn về tầm vóc của cuộc khởi nghĩa và tài năng quân sự phi thường của vị hoàng đế này.
Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt bên trong Bảo tàng Quang Trung
Một trong những di tích được nhiều du khách tìm đến nhất là giếng nước bảo tàng Quang Trung và cây me cổ thụ. Cả hai đều nằm ngay trong khu vườn cũ của gia đình Tây Sơn Tam Kiệt và đã tồn tại hơn 200 năm, trở thành những chứng nhân lịch sử im lặng.
Giếng nước bảo tàng Quang Trung vẫn còn nguyên vẹn, nước giếng trong vắt và mát lành, được người dân địa phương và du khách trân trọng như một biểu tượng của nguồn cội. Bên cạnh giếng là cây me cổ thụ khổng lồ, đã được công nhận là Cây Di sản Việt Nam. Tán me xum xuê, rủ bóng mát cả một khoảng sân, mang lại cảm giác bình yên và cổ kính.
Cây me cổ thụ trong khuôn viên bảo tàng
Để có thể lên kế hoạch tham quan thuận lợi, bạn cần nắm rõ thông tin sau:
Giá vé có thể thay đổi tùy thời điểm, nhưng nhìn chung là rất hợp lý so với những giá trị mà bảo tàng Quang Trung mang lại.
Bảng thông tin giá vé tại Bảo tàng Quang Trung
Nếu bạn có dịp đến Bình Định vào đầu năm mới, đừng bỏ lỡ cơ hội tham dự Lễ hội Đống Đa. Đây là lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm, được tổ chức tại bảo tàng vào ngày mùng 5 tháng Giêng Âm lịch hàng năm. Lễ hội nhằm kỷ niệm chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung trước quân Thanh xâm lược vào năm 1789.
Lễ hội có quy mô hoành tráng với nhiều hoạt động đặc sắc như: Lễ tế, rước kiệu, và đặc biệt là màn tái hiện trận đánh lịch sử. Du khách sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội tưng bừng, chiêm ngưỡng những màn biểu diễn võ thuật, múa lân, múa rồng và tham gia các trò chơi dân gian. Lễ hội Đống Đa không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là một trải nghiệm tâm linh sâu sắc, giúp mọi người cùng nhau tưởng nhớ và tri ân công lao của các vị anh hùng.
Không khí tưng bừng của Lễ hội Đống Đa
Để chuyến tham quan diễn ra trọn vẹn và thể hiện sự tôn trọng đối với di tích lịch sử, Lalago khuyên bạn nên lưu ý những điều sau:
Trang phục lịch sự khi tham quan bảo tàng Quang Trung
Bảo tàng Quang Trung không chỉ là một bảo tàng thông thường mà còn là một minh chứng sống cho tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam. Lalago cảm nhận thấy mỗi hiện vật, mỗi câu chuyện được kể tại đây đều góp phần hun đúc thêm lòng tự hào và tình yêu quê hương đất nước. Với vị trí thuận lợi, những trải nghiệm và ý nghĩa lịch sử sâu sắc, quần thể di tích này xứng đáng là một điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá Bình Định của bạn.
