Đền Chiêu Trưng – Ngôi đền linh thiêng thờ danh tướng Lê Khôi tại Hà Tĩnh

Đền Chiêu Trưng tọa lạc tại Hà Tĩnh, không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là biểu tượng cho lòng hiếu thảo và sự hy sinh vì nước của vị danh tướng Lê Khôi. Ngôi đền linh thiêng này đã trở thành một điểm đến văn hóa, tâm linh quan trọng, thu hút du khách và người dân từ khắp nơi ghé thăm để tìm hiểu lịch sử, chiêm bái và hòa mình vào không gian yên bình của vùng đất Hà Tĩnh. Hãy cùng Lalago khám phá những giá trị đặc biệt của ngôi đền và lễ hội đền Chiêu Trưng nổi tiếng này nhé!

1. Đền Chiêu Trưng ở đâu? Giới thiệu chung về ngôi đền nổi tiếng xứ Nghệ

1.1. Vị trí và địa thế đặc biệt của đền Chiêu Trưng

Đền Chiêu Trưng tọa lạc trên đỉnh núi Long Ngâm thuộc thôn Chiêu Trưng, xã Thạch Bàn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Ngôi đền sở hữu một vị trí địa lý vô cùng đắc địa “tựa sơn hướng thủy” theo quan niệm phong thủy. Phía sau đền là dãy núi Long Ngâm hùng vĩ, che chắn, tạo thế vững chãi. Phía trước, đền hướng mặt ra Biển Đông bao la, mang lại tầm nhìn khoáng đạt và không khí trong lành.

Địa thế này không chỉ tạo nên cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn được tin là nơi hội tụ linh khí đất trời, tăng thêm sự linh thiêng cho ngôi đền, khiến nơi đây trở thành một địa điểm lý tưởng để chiêm bái và tận hưởng không gian yên bình.

Vị trí tựa núi hướng biển của đền Chiêu Trưng

1.2. Đền Chiêu Trưng thờ ai?

Đền Chiêu Trưng là nơi thờ phụng Đại vương Lê Khôi, hay Lalago còn biết đến với danh hiệu Chiêu Trưng Đại Vương. Ông là cháu ruột và là một trong những tướng lĩnh xuất sắc của Lê Thái Tổ trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lược.

Lê Khôi không chỉ nổi tiếng với tài năng quân sự và những chiến công hiển hách mà còn được người đời ca ngợi bởi tấm lòng hiếu thảo vô bờ bến đối với mẹ. Tương truyền, sau khi mẹ mất, ông từ quan, mang thi hài mẹ đi tìm đất an táng suốt nhiều năm. Trên đường đi, ông đã chiến đấu chống lại quân Chiêm Thành và hy sinh tại vùng cửa biển. Thi hài ông sau đó được an táng tại chính ngọn núi Long Ngâm, nơi ngôi đền tọa lạc ngày nay.

Lê Khôi vị tướng tài trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

1.3. Ý nghĩa lịch sử và tâm linh của ngôi đền

Đền Chiêu Trưng mang trong mình những giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc. Về mặt lịch sử, ngôi đền là minh chứng sống động cho một giai đoạn hào hùng của dân tộc Việt Nam, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và công lao của các vị anh hùng đã hy sinh vì độc lập, tự do của đất nước. Việc thờ phụng Lê Khôi cũng là sự tôn vinh đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, nhắc nhở các thế hệ về lòng hiếu thảo và sự biết ơn đối với những người đã có công dựng nước và giữ nước.

Về mặt tâm linh, đền được xem là nơi linh thiêng, hội tụ tinh hoa đất trời, nơi du khách và người dân tìm đến để cầu bình an, may mắn và bày tỏ lòng thành kính. Ngôi đền đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia vào năm 1993.

Đền được công nhận là di tích lịch sử văn hóa

2. Truyền thuyết và sự tích đền Chiêu Trưng

Truyền thuyết kể rằng, Đại vương Lê Khôi là một người con vô cùng hiếu thảo. Sau khi dẹp yên giặc Minh, giữ nước thái bình, mẹ ông qua đời. Lê Khôi quyết định từ quan, dốc lòng thực hiện di nguyện của mẹ là tìm một vùng đất linh thiêng để an táng. Ông đã mang theo linh cữu mẹ đi khắp nơi.

Khi đến vùng cửa biển Kỳ Hoa, ông gặp quân Chiêm Thành đang quấy nhiễu. Dù đang mang tang mẹ, Lê Khôi vẫn ra sức chiến đấu, đánh tan quân giặc để bảo vệ bờ cõi. Tuy nhiên, trong trận chiến cuối cùng, ông đã hy sinh. Thi hài ông được an táng tại núi Long Ngâm, nơi có thế đất “Cửu long tranh châu”, được cho là rất thiêng.

Cảm kích trước tấm lòng hiếu thảo tột bậc và công lao giữ nước to lớn của Lê Khôi, nhân dân địa phương đã lập đền thờ ông tại chính nơi ông an nghỉ. Triều đình Lê sau này cũng sắc phong ông là Chiêu Trưng Đại Vương và chuẩn cho lập miếu, đền thờ phụng. Kể từ đó, đền Chiêu Trưng trở thành biểu tượng cho lòng hiếu nghĩa và tinh thần yêu nước của người dân Hà Tĩnh.

Khu nhà thờ cúng Chiêu Trưng Đại Vương

3. Khám phá kiến trúc đền Chiêu Trưng Hà Tĩnh

3.1. Kiến trúc truyền thống với phong cách cổ kính

Đền Chiêu Trưng Hà Tĩnh là một quần thể kiến trúc cổ kính, được xây dựng theo phong cách truyền thống của các ngôi đền Việt Nam, thể hiện rõ nét nghệ thuật kiến trúc thời hậu Lê. Ngôi đền được bố cục theo kiểu “Tam tòa nhất thể”, bao gồm ba tòa chính là Hạ điện, Trung điện và Thượng điện, được sắp xếp nối tiếp nhau và nằm trên cùng một trục.

Các tòa điện chủ yếu được làm từ gỗ lim quý hiếm, với hệ thống cột kèo vững chắc, mái cong truyền thống mềm mại. Điểm đặc sắc nhất trong kiến trúc đền là sự tinh xảo trong từng chi tiết chạm khắc. Các nghệ nhân xưa đã tỉ mỉ chạm trổ các linh vật như rồng, phượng, cùng với hoa lá, mây trời trên các vì kèo, đầu đao, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật sống động, giàu tính biểu tượng và thẩm mỹ.

Các bức phù điêu, hoành phi, câu đối được sơn son thếp vàng lộng lẫy càng làm tăng thêm vẻ uy nghiêm, cổ kính cho ngôi đền, khiến du khách không khỏi trầm trồ trước sự tài hoa của người xưa.

Đền Chiêu Trưng với kiến trúc độc đáo, chạm khắc tinh xảo

3.2. Không gian yên bình giữa thiên nhiên trong lành

Ngoài kiến trúc độc đáo, đền Chiêu Trưng còn mang đến một không gian vô cùng yên bình, tách biệt khỏi sự ồn ào của cuộc sống hiện đại. Ngôi đền nằm giữa một quần thể cây xanh cổ thụ rợp bóng mát. Tiếng chim hót líu lo, tiếng gió biển rì rào và mùi hương trầm thoang thoảng rất thích hợp cho những ai muốn tìm về chốn bình yên, sự thanh thản trong tâm hồn. Du khách có thể tản bộ trong khuôn viên đền, ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và cảm nhận sự hòa hợp giữa con người và cảnh vật.

Đền nằm giữa không gian thiên nhiên yên bình, tĩnh lặng

4. Lễ hội đền Chiêu Trưng di sản văn hóa đặc sắc của người dân Hà Tĩnh

Lễ hội đền Chiêu Trưng là một trong những lễ hội lớn và quan trọng nhất của Hà Tĩnh, được tổ chức hàng năm để tưởng nhớ công lao của Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi. Lễ hội không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính, tri ân vị Thành hoàng làng mà còn là một di sản văn hóa đặc sắc, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của cộng đồng.

Lễ hội đền Chiêu Trưng thường được tổ chức vào ngày 3 tháng 5 Âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo du khách và người dân thập phương. Phần lễ được tiến hành trang trọng với các nghi thức truyền thống như: lễ tế chính do các cụ cao niên và đội tế lễ thực hiện với những bài văn tế trang nghiêm, thể hiện lòng tôn kính sâu sắc.

Đặc biệt, nghi thức rước kiệu là phần được mong chờ nhất, tái hiện hành trình linh thiêng, thường là rước kiệu bài vị của Lê Khôi từ đền về miếu và ngược lại. Đoàn rước thường rất đông đảo, với trang phục truyền thống rực rỡ, cờ phướn bay phấp phới, cùng tiếng trống chiêng rộn ràng vang vọng khắp vùng, tạo nên không khí vừa linh thiêng vừa hùng tráng.

Lễ hội đền Chiêu Trưng sôi động hằng năm

Bên cạnh phần lễ, phần hội diễn ra vô cùng sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa dân gian truyền thống đặc sắc. Du khách có thể hòa mình vào không khí vui tươi của các trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, đấu vật, bơi thuyền, hay cờ người,…

Ngoài ra, các hoạt động văn hóa nghệ thuật như hát dân ca, biểu diễn tuồng, chèo, các tiết mục ca múa nhạc truyền thống cũng được tổ chức, tạo nên một sân khấu văn hóa đa dạng, phong phú, góp phần bảo tồn những giá trị nghệ thuật truyền thống. Lễ hội đền không chỉ là một sự kiện tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng cùng nhau tham gia các hoạt động văn hóa, thắt chặt tình đoàn kết và giữ gìn bản sắc địa phương.

5. Một vài lưu ý khi tham quan đền Chiêu Trưng Hà Tĩnh

Để có chuyến tham quan đền Chiêu Trưng Hà Tĩnh trọn vẹn và ý nghĩa, bạn có thể tham khảo một số lưu ý sau:

• Trang phục: Đền Chiêu Trưng là nơi linh thiêng, mang đậm giá trị văn hóa và tín ngưỡng. Vì vậy, bạn nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo khi tham quan, đặc biệt là khi vào các khu vực thờ cúng chính để thể hiện sự tôn trọng.
• Giữ gìn vệ sinh và trật tự: Tôn trọng không gian linh thiêng của đền. Luôn giữ gìn vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi và tuân theo quy định của ban quản lý di tích để đảm bảo sự trang nghiêm và an ninh cho khu vực.
• Kết hợp tham quan các điểm lân cận: Khi đến đền, bạn có thể kết hợp tham quan các điểm du lịch khác gần đó để làm phong phú thêm hành trình khám phá Hà Tĩnh, ví dụ như bãi biển Thạch Hải, hồ Kẻ Gỗ, hay các di tích lịch sử khác trong vùng.

Hồ Kẻ Gỗ địa điểm lân cận đền Chiêu Trưng

Đền Chiêu Trưng không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là một phần hồn của văn hóa và lịch sử Hà Tĩnh, nơi kể câu chuyện về lòng hiếu thảo và sự hy sinh cao cả. Lalago hy vọng bạn sẽ có những trải nghiệm đáng nhớ khi ghé thăm di tích lịch sử và tham dự lễ hội đền Chiêu Trưng linh thiêng này.