Dinh Vạn Thủy Tú – Di tích cổ kính lưu giữ linh hồn biển cả Bình Thuận

Nằm giữa lòng thành phố Phan Thiết, Dinh Vạn Thủy Tú không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là biểu tượng văn hóa, tín ngưỡng của ngư dân miền biển Bình Thuận. Với lịch sử hơn 250 năm, dinh là nơi thờ thần Nam Hải tức Cá Ông và lưu giữ bộ xương cá Ông lớn nhất Đông Nam Á. Hãy cùng Lalago khám phá di tích độc đáo này qua bài viết dưới đây.

1. Tổng quan về dinh Vạn Thủy Tú

1.1. Dinh Vạn Thủy Tú ở đâu?

Dinh Vạn Thủy Tú tọa lạc tại số 54 đường Ngư Ông, phường Đức Thắng, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Vị trí này nằm ngay trung tâm thành phố, thuận tiện cho du khách tham quan và tìm hiểu về văn hóa, lịch sử của ngư dân miền biển.

Để đến Dinh Vạn Thủy Tú từ trung tâm thành phố, bạn có thể di chuyển bằng xe máy hoặc xe ô tô theo tuyến đường Trần Hưng Đạo, qua cầu Trần Hưng Đạo, sau đó rẽ vào đường Ngư Ông. Từ đây, bạn đi thêm khoảng 500 mét nữa, đến địa chỉ số 54 Ngư Ông, chính là địa chỉ chính xác của dinh.

Dinh Vạn Thủy Tú nằm ngay trung tâm thành phố Phan Thiết

1.2. Giờ mở cửa & giá vé tham quan

Dinh Vạn Thủy Tú không chỉ là một địa điểm du lịch nổi tiếng tại Phan Thiết mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử và tín ngưỡng đặc sắc của ngư dân miền biển. Để có thể trải nghiệm trọn vẹn vẻ đẹp và ý nghĩa của di tích này, du khách cần nắm rõ thông tin về giờ mở cửa và giá vé tham quan.

Dinh Vạn Thủy Tú mở cửa đón khách tham quan từ 7:00 đến 17:30 hằng ngày. Khung giờ này phù hợp cho du khách lên kế hoạch tham quan trong ngày, kết hợp với các điểm du lịch lân cận tại Phan Thiết.

Theo thông tin mà Lalago cập nhật được, giá vé tham quan của dinh:

• Người lớn: 15.000 VNĐ/vé.
• Trẻ em: 5.000 VNĐ/vé.

Lưu ý: Mức giá trên chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi theo từng thời điểm, số lượng thành viên trong đoàn cũng như các ngày cuối tuần, lễ, tết.

Để có trải nghiệm tham quan thuận lợi, du khách nên đến vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều, tránh những khung giờ nắng gắt.

Khách tham quan xếp hàng vào dinh Vạn Thủy Tú

2. Lịch sử hình thành dinh Vạn Thủy Tú

Dinh Vạn Thủy Tú, một trong những di tích lịch sử lâu đời tại Phan Thiết, được xây dựng vào năm Nhâm Ngọ 1762 bởi ngư dân làng Thủy Tú. Ban đầu, dinh chỉ là một gian nhà gỗ lợp mái lá, nằm sát bờ biển, với chính điện thờ thần Nam Hải – tức Cá Ông, vị thần bảo hộ cho ngư dân trong tín ngưỡng dân gian.

Năm 1996, dinh được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia. Đến năm 2003, với sự hỗ trợ của Viện Hải dương học Nha Trang, bộ xương cá Ông lớn nhất Đông Nam Á được phục chế và trưng bày tại dinh, góp phần nâng cao giá trị văn hóa và lịch sử của di tích này.

Theo thời gian, dinh đã trải qua nhiều lần trùng tu và mở rộng. Mái lá được thay bằng mái ngói, tường gỗ được thay thế bằng tường gạch, nhưng vẫn giữ nguyên nét kiến trúc truyền thống. Đến nay, Dinh Vạn Thủy Tú không chỉ là nơi thờ cúng linh thiêng mà còn là nơi lưu giữ nhiều hiện vật quý giá liên quan đến nghề biển và tín ngưỡng thờ Cá Ông.

Dinh Vạn Thủy Tú với kiến trúc truyền thống thời xưa

3. Kiến trúc đặc sắc của dinh Vạn Thủy Tú

3.1. Những điểm đặc biệt thu hút du khách tại dinh Vạn Thủy Tú

Dinh Vạn Thủy Tú được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống với kiểu “tứ trụ”, sử dụng các loại gỗ quý và được chạm khắc tinh xảo. Khuôn viên rộng lớn của dinh bao gồm nhiều khu vực thờ cúng khác nhau: chính điện thờ thần Nam Hải, bên trái thờ Thủy Long Thánh Phi (Nữ thần Nước), bên phải thờ Thái Hiệu Tiên Sư (Ông tổ nghề ngư nghiệp). Phía sau là khu vực lưu giữ các bộ xương cá Ông và miếu thờ Đức Quan Thánh, tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm.

Ngoài ra, trong dinh còn có khu Ngọc Lân Thánh địa là khu vực mai táng cá Ông, thể hiện sự tôn kính của ngư dân đối với loài cá này. Khi cá Ông lụy (chết), ngư dân sẽ thực hiện nghi lễ chôn cất trang trọng tại đây, sau đó thờ cúng trong dinh.

Không gian bên trong của Dinh Vạn Thủy Tú

3.2. Tín ngưỡng thờ Cá Ông – biểu tượng thiêng liêng của người đi biển

Tín ngưỡng thờ Cá Ông là một nét văn hóa đặc trưng của ngư dân miền biển, thể hiện lòng biết ơn đối với “vị thần biển” đã cứu giúp họ trong những lúc nguy nan. Khi cá Ông dạt vào bờ, ngư dân sẽ tổ chức lễ an táng trang trọng như đối với người thân, sau đó thờ cúng trong Dinh Vạn Thủy Tú. Hằng năm, các lễ hội như lễ Cầu Ngư, lễ Nghinh Ông được tổ chức để cầu mong mùa màng bội thu và bình an trên biển.

Ngư dân Phan Thiết thực hiện nghi lễ thờ Cá Ông

3.3. Bộ xương cá Ông lớn nhất Đông Nam Á – dài 22m, nặng 65 tấn.

Một trong những điểm đặc biệt nhất tại Dinh Vạn Thủy Tú là bộ xương cá Ông (cá voi) được cho là lớn nhất Đông Nam Á. Bộ xương này dài 22 mét, nặng khoảng 65 tấn và được bảo quản gần như nguyên vẹn. Ngoài ra, dinh còn lưu giữ hơn 100 bộ xương cá Ông lớn nhỏ khác, một số có niên đại trên 150 năm, thể hiện sự tôn kính của ngư dân đối với loài cá này.

Bộ xương Cá Ông được thờ cúng trong dinh Vạn Thủy Tú

3.4. Hiện vật quý về nghề đánh bắt cá truyền thống

Ngoài bộ xương cá Ông, dinh còn lưu giữ nhiều hiện vật quý liên quan đến nghề đánh bắt cá truyền thống, như các công cụ đánh bắt, trang phục lễ hội, 24 bản ghi chép điệu sắc của các vua triều Nguyễn, chuông đồng,… Những hiện vật này không chỉ có giá trị lịch sử mà còn phản ánh đời sống văn hóa, tín ngưỡng của ngư dân vùng biển Phan Thiết.

Hiện vật chuông đồng bên trong dinh Vạn Thủy Tú

4. Lễ hội Cầu Ngư tại dinh Vạn Thủy Tú

Lễ hội Cầu Ngư tại dinh Vạn Thủy Tú là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng của ngư dân vùng biển Phan Thiết thể hiện lòng thành kính đối với thần Nam Hải (cá Ông) và cầu mong một mùa biển thuận lợi, tôm cá đầy khoang.

Hằng năm, tại dinh Vạn Thủy Tú diễn ra ba kỳ lễ hội chính: lễ Cầu Ngư đầu mùa vào ngày 20 tháng Tư âm lịch, chính mùa từ ngày 19 đến 22 tháng Sáu âm lịch, và mãn mùa vào ngày 23 tháng Tám âm lịch. Trong đó, lễ Cầu Ngư chính mùa được tổ chức quy mô nhất, kéo dài khoảng ba ngày.

Lễ hội bắt đầu với nghi thức Nghệ sắc vào sáng sớm ngày 19 tháng Sáu âm lịch, nơi các bậc cao niên trong làng thực hiện nghi lễ thỉnh 24 sắc phong của các vị thần. Tiếp theo là nghi lễ cung nghinh Ông Sanh Thủy lục, rước linh hồn cá Ông từ biển khơi về dinh.

Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi, hoạt động thú vị. Du khách có thể tham gia hội chợ ẩm thực, thưởng thức các món đặc sản địa phương, chiêm ngưỡng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ vỏ sò, ốc, gỗ dừa; và tham gia các trò chơi dân gian. Đặc biệt, vào tối ngày 6 tháng 8, lễ phóng đăng trên sông Cà Ty tạo nên khung cảnh lung linh, huyền ảo, mà có thể bạn sẽ khó bắt gặp ở nơi khác.

Lễ hội Cầu Ngư thu hút đông đảo du khách

Lalago thấy rằng dinh Vạn Thủy Tú không chỉ là một di tích lịch sử lâu đời mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của ngư dân miền biển Bình Thuận. Nếu bạn đang lên lịch cho một chuyến du lịch độc đáo và ý nghĩa, hãy thử ghé địa điểm này để cảm nhận sự linh thiêng và đậm đà bản sắc văn hóa của vùng biển Phan Thiết.