Làng Sình Huế: Khám phá làng nghề tranh dân gian 400 năm

Huế là cái nôi của nhiều giá trị văn hóa truyền thống xưa cũ, trong đó có nghề làm tranh dân gian tồn tại hàng trăm năm. Nép mình bên dòng sông Bồ hiền hòa, Làng Sình là nơi những giá trị văn hóa ngàn đời vẫn được gìn giữ và trao truyền qua bao thế hệ. Theo chân Lalago để khám phá ngôi làng cổ này ngay nhé!

1. Làng Sình Huế nằm ở đâu?

Nép mình bên bờ sông Bồ hiền hòa, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 9km về phía Đông Bắc, Làng Sình sở hữu một vị trí vô cùng đắc địa, thuận lợi cho sự giao thương và phát triển văn hóa. Ngôi làng cổ kính này tọa lạc tại xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, nằm trên tuyến đường thủy huyết mạch nối liền các vùng miền, tạo điều kiện lý tưởng để những sản phẩm tranh dân gian Sình được lưu thông và đến với công chúng rộng rãi.

Một góc hoài niệm tại làng Sình Huế

Vị trí này không chỉ giúp ngôi làng này trở thành điểm dừng chân hấp dẫn trên hành trình khám phá di sản Cố đô, mà còn góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy giá trị của một làng nghề truyền thống đã tồn tại suốt 400 năm.

2. Lược sử làng Sình – Hơn 4 thế kỷ gìn giữ nét văn hóa dân gian

Làng Sình, hay còn được biết đến với tên gọi Lại Ân, không chỉ là một ngôi làng cổ kính mà còn là một minh chứng sống động cho lịch sử phát triển của nghệ thuật dân gian Huế. Nguồn gốc của ngôi làng này được cho là hình thành từ thế kỷ 16, khi những cư dân đầu tiên từ đồng bằng Bắc Bộ di cư vào vùng đất Phú Vang, Thừa Thiên Huế để khai hoang, lập nghiệp. Cùng với quá trình định cư, nghề làm tranh dân gian cũng dần được hình thành và phát triển mạnh mẽ, biến làng Lại Ân trở thành trung tâm sản xuất tranh thờ cúng, tranh sinh hoạt nổi tiếng.

Các bức tranh sinh hoạt nổi tiếng tại làng Sình Huế

Trải qua hàng trăm năm lịch sử với bao thăng trầm, biến cố, làng Sình Huế vẫn kiên cường giữ gìn và phát huy nghề truyền thống của cha ông. Từ những thế kỷ trước, tranh Sình đã đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống văn hóa và tín ngưỡng của người dân xứ Huế. Những bức tranh với nét vẽ mộc mạc, màu sắc tươi tắn, chủ yếu phục vụ cho các nghi lễ tâm linh như cúng tế, cầu an, giải hạn, thể hiện sâu sắc tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thần linh và các giá trị văn hóa dân gian độc đáo. Ngoài ra, tranh Sình còn xuất hiện trong các dịp lễ hội, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của cộng đồng.

Khung cảnh náo nhiệt tại lễ hội Vật nổi tiếng tại làng Lại Ân

Ngày nay, dù có nhiều loại hình nghệ thuật mới ra đời, tranh Sình vẫn giữ vững vị thế và giá trị của mình. Làng Sình không chỉ là nơi sản xuất ra những tác phẩm nghệ thuật, mà còn là không gian bảo tồn và truyền bá các giá trị văn hóa truyền thống, là minh chứng cho sự bền bỉ của một làng nghề đã tồn tại hơn bốn thế kỷ, góp phần tô điểm thêm nét đặc trưng cho bức tranh văn hóa đa sắc màu của Cố đô Huế.

3. Trải Nghiệm Thú Vị Không Thể Bỏ Lỡ Khi Đến Làng Sình

Đến với làng Lại Ân, du khách sẽ không chỉ được chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật truyền thống mà còn có cơ hội đắm mình vào các hoạt động trải nghiệm độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Đây là những điều bạn nhất định không nên bỏ lỡ khi ghé thăm ngôi làng 400 năm tuổi này:

3.1 Tận Mắt Xem Nghệ Nhân Chế Tác Tranh Truyền Thống

Một trong những trải nghiệm hấp dẫn nhất ở Làng Sình chính là được tận mắt chứng kiến quy trình chế tác tranh dân gian tinh xảo từ đôi bàn tay tài hoa của các nghệ nhân. Bạn sẽ có cơ hội tìm hiểu về từng công đoạn tỉ mỉ, từ việc chọn lựa nguyên liệu giấy điệp, quét điệp, pha màu tự nhiên, cho đến việc khắc ván in và tô màu hoàn thiện. Mỗi bước đều đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và tình yêu nghề sâu sắc, qua đó bạn sẽ càng thêm trân trọng giá trị của những bức tranh Sình mộc mạc mà đầy ý nghĩa.

Khách du lịch nước ngoài thích thú với các bức tranh truyền thống tại làng

3.2 Tự Tay In Thử Tranh Dân Gian Làm Kỷ Niệm

Không chỉ dừng lại ở việc quan sát, bạn còn có thể tự tay trải nghiệm in thử tranh dân gian dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân. Đây là một hoạt động vô cùng thú vị, giúp bạn hiểu rõ hơn về kỹ thuật in mộc bản truyền thống và tạo ra một tác phẩm nghệ thuật “made by me” mang đậm dấu ấn cá nhân. Bức tranh tự tay in ra sẽ là một món quà lưu niệm độc đáo và ý nghĩa, ghi dấu ấn về chuyến đi đến Làng Sình.

Nghệ nhân hướng dẫn in tranh cho khách tham quan

3.3 Tham Gia Lễ Hội Vật Làng Sình Sôi Động Vào Dịp Tết

Nếu có dịp ghé thăm Lại Ân vào mùng 6 tháng Giêng âm lịch hàng năm, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia Lễ hội Vật làng Sình truyền thống. Đây là một trong những lễ hội vật cổ truyền lớn nhất và sôi động nhất ở Huế, thu hút đông đảo đô vật từ khắp nơi về tranh tài. Không khí lễ hội với tiếng trống, tiếng reo hò cổ vũ cùng những pha tranh đấu gay cấn sẽ mang đến cho bạn một trải nghiệm văn hóa đầy mạnh mẽ và khó quên.

Không khí náo nhiệt tại lễ hội vật làng Sình Huế

3.4 Thưởng Thức Ẩm Thực Dân Dã Đậm Chất Huế

Sau những giờ khám phá và trải nghiệm, hãy dành thời gian thưởng thức ẩm thực dân dã đậm chất Huế tại Làng Sình. Bạn có thể tìm thấy những món ăn truyền thống, giản dị nhưng đầy hương vị, phản ánh lối sống và văn hóa ẩm thực của người dân địa phương. Đây là cơ hội tuyệt vời để cảm nhận trọn vẹn sự bình yên và nét đẹp mộc mạc của vùng đất này.

Cơm hến, món ăn dân dã nhất định phải thử khi đến Huế

3.5 Mua Tranh Làng Sình Về Làm Quà Lưu Niệm Độc Đáo

Trước khi rời đi, đừng quên mua những bức tranh làng Sình về làm quà lưu niệm cho bạn bè và người thân. Mỗi bức tranh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn chứa đựng cả câu chuyện về lịch sử, văn hóa và tâm hồn của người dân trong làng. Đây chắc chắn sẽ là món quà độc đáo, mang ý nghĩa sâu sắc, giúp bạn lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống của Huế đến với mọi người.

Những bức tranh nhiều màu sắc được mua về làm quà

4. Mẹo và kinh nghiệm du lịch làng Sình cho người mới

4.1 Thời Điểm Thăm Quan Lý Tưởng

Mùa khô (từ tháng 3 đến tháng 8) là lúc thời tiết khô ráo, nắng nhẹ sẽ thuận lợi hơn cho việc di chuyển và tham gia các hoạt động ngoài trời tại làng Sình. Nếu bạn muốn trải nghiệm lễ hội, bạn nên đến vào mùng 6 tháng Giêng Âm lịch để tham gia Lễ hội Vật sôi động, một nét văn hóa độc đáo của làng.

Một góc nắng thơ mộng tại làng Lại Ân

4.2 Cách Di Chuyển Đến Làng Sình

Xe máy hoặc ô tô là phương tiện linh hoạt nhất để bạn chủ động về thời gian và lịch trình. Từ trung tâm Huế, bạn đi theo hướng Đông Bắc khoảng 9km là đến Làng Sình (thuộc xã Phú Mậu, huyện Phú Vang). Bạn có thể dễ dàng di chuyển trong khoảng thời gian 20-30 phút.

Ghé thăm nhà các nghệ nhân đang tỉ mỉ lên màu cho các bức tranh

Taxi/Grab cũng là một lựa chọn thuận tiện nếu bạn không muốn tự lái, chi phí khoảng 100.000 – 150.000 VNĐ một chiều tùy điểm xuất phát. Một số tour du lịch có thể kết hợp di chuyển bằng thuyền trên sông Bồ, mang lại trải nghiệm độc đáo hơn nhưng cần tìm hiểu trước về các gói tour này.

5. Giá trị văn hóa và tiềm năng phát triển du lịch làng nghề

Về mặt bảo tồn văn hóa dân gian, làng Sình giữ một vị trí không thể thay thế. Nghề làm tranh dân gian Sình không chỉ là một kỹ thuật thủ công đơn thuần mà còn là nơi lưu giữ hồn cốt của tín ngưỡng, phong tục và đời sống tinh thần của người Việt. Mỗi bức tranh, từ tranh thờ cúng, tranh phục vụ nghi lễ (như tranh giải hạn, cúng đất) cho đến tranh sinh hoạt, đều ẩn chứa những câu chuyện, biểu tượng và triết lý dân gian sâu sắc.

Nhà nghệ nhân Hữu Phước, một nghệ nhân nổi tiếng tại làng

Quy trình chế tác tranh, từ việc chuẩn bị giấy điệp, pha màu tự nhiên từ vỏ cây, lá cây, đến kỹ thuật in khắc ván gỗ và tô màu thủ công, tất cả đều là những nét văn hóa truyền thống được truyền lại qua nhiều thế hệ. Việc duy trì làng nghề chính là bảo tồn một phần quan trọng của di sản văn hóa phi vật thể, giữ cho những giá trị này không bị mai một trong dòng chảy hiện đại hóa.

Nghệ nhân lên màu cho các bức tranh một cách tỉ mỉ

Đối với phát triển du lịch cộng đồng, làng Lại Ân Huế sở hữu tiềm năng to lớn. Sự độc đáo của nghề làm tranh dân gian, cùng với không gian làng quê yên bình và sự thân thiện của người dân, tạo nên một điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu văn hóa bản địa.

Du khách đến làng Sình không chỉ là người tham quan mà còn có thể trở thành người trải nghiệm: tận mắt chứng kiến nghệ nhân chế tác, tự tay in thử một bức tranh, hay thậm chí là tham gia vào các lễ hội truyền thống như Lễ hội Vật vào dịp Tết. Những trải nghiệm tương tác này không chỉ mang lại giá trị giải trí mà còn giúp du khách hiểu sâu sắc hơn về cuộc sống, con người và văn hóa của làng nghề.

Làng Lại Ân rộn rã mùa lễ hội

Phát triển du lịch tại làng Sình theo hướng cộng đồng còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế trực tiếp cho người dân địa phương. Thông qua việc bán sản phẩm, cung cấp dịch vụ du lịch (hướng dẫn, ẩm thực, lưu trú nhỏ), người dân có thêm nguồn thu nhập, từ đó có động lực hơn để gắn bó và gìn giữ nghề truyền thống. Đồng thời, sự phát triển du lịch bền vững cũng góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị di sản, khuyến khích họ chủ động hơn trong việc bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa của làng.

Làng trở thành điểm du lịch hấp dẫn khách nước ngoài

Làng Sình thực sự là một điểm đến không thể bỏ lỡ cho những ai yêu mến văn hóa dân gian Việt Nam. Hãy một lần ghé thăm Làng Sình cùng Lalago để cảm nhận trọn vẹn nét đẹp cổ kính và sức sống mãnh liệt của di sản văn hóa độc đáo này!